گرده گل که در واقع مجموعه ای از سلول های نر تولید شده در بساک پرچم های گل ها میباشند که در امر پرورش زنبور عسل حائز اهمیت است. هر یک از دانه های گرده گل متشکل از چندین سلول نر گیاه میباشد. زنبور عسل در جریان ملاقات گلها، دانه های گرده را که به موهای سطح بدن وی میچسبد جمعآوری و به سبد گرده که روی پاهای عقبش واقع است منتقل میکند و به صورت دانههای به هم فشرده شده به کندو حمل میکند.
مقدار و کیفیت گرده گل جمع آوری شده توسط کلنیهای زنبور عسل بسیار متفاوت میباشد و بستگی به عوامل مختلفی از جمله زمان سال، فراوانی گل های گرده زا، جمعیت و نیاز کلنی ها، شرایط آب و هوایی و غیره دارد. همچنین گرده گلهای جمع آوری شده توسط یک کلنی نیز از منابع مختلف میباشد که از نظر کیفیت متفاوتند.گرده گل به عنوان مواد ضروری زنبور عسل، تامین کننده انواع پروتئینها، چربیها، قندها ،املاح ،ویتامینها و مواد کمیاب میباشد که نقش بسیار مهمی در فیزیولوژی و بیولوژی آن ایفا میکنند. مقدار گرده گل مورد نیاز سالانه یک کلنی متوسط را حدود 20 تا 30 کیلوگرم تخمین زده اند.
گرده گل جمعآوری شده به وسیلهی زنبور عسل که با ترشحات غدد زنبور و شهد گل به شکل دانههای کوچک با رنگهای روشن به یکدیگر چسبیده شده اند بار گرده یا دانه گرده نامیده میشود.
در خانوادهی زنبوران، زنبورهای پرستار نیاز به گرده برای تغذیه دارند. آنها غذای زیادی میخورند، از غذاهای حاوی پروتئین و چربی، ژله رویال تولید میکنند که غذای ملکه و همچنین لاروهای زنبوران کارگر طی سه روز اول زندگی است. در روز دوم گردهی گل به جیره نوزادان افزوده میگردد. پس از آن مصرف گرده افزایش مییابد. حدودا یک کیلو گرده گل که توسط اجتماع زنبوران جمع آوری میشود برای تغذیه همین مقدار زنبور به کار میرود. زنبورهای کندو که گرده ها را مصرف میکنند به مقادیر زیادی پروتئین، ویتامین و نیتروژن نیاز دارند. بیشتر زنبورهای جوان برای فعالیت غدد موم ساز، و زنبور های نر برای بلوغ طبیعی و فعالیت های خود به گرده ی گل نیاز دارند.
بار گرده عبارت است از دانه هایی رنگین به قطر 1 تا3 میلی متر. یک دانه گرده ممکن از 7 تا 10 میلی گرم وزن داشته باشد و بیشتر از شهد و عسل درست شده است. رنگ دانه گرده مربوط به گیاهی میشود که گرده از آن جمع آوری شده و شامل زرد روشن، نارنجی، قهوه ای تیره، آبی روشن، بنفش، سیاه و سفید با پردههای مختلف است. طعم آن ممکن است از شیرین تا تلخ متغیر باشد. همچنین بو و عطر عسل نیز حکایت از منبع گیاهی و طبیعی آن دارد.
مواد تشکیل دهنده گرده گل
مواد تشکیل دهنده گرده گل عبارتند از: پروتئین، کربوهیدرات ها، اسید های چرب، اسیداسکوربیک (ویتامین ث)، تیامین ( ویتامین B1)، ریبوفلاوین ( ویتامین B2)، بیوتین (ویتامینH)، توکوفرول( ویتامین E)، اسیدنیکوتنیک (ویتامین PP,B3یا نیاسین)، اسید فولیک (ویتامین B9)، اسید پانتوتنیک ( ویتامین B6)، کارتنوئید ها، ویتامین P.
گرده ی گل حاوی کارتئونید ها، بیوفلاونوئید ها و نیز اسیدهای کلوزونیک و تری ترپنیک، مواد شبه هورمونی و مواد مشابه افزایش دهندههای رشد است. گلوله های گرده دارای فعالیت استروژنیک هستند.
محتویات کانیهای گرده متفاوت و بین 1 تا 7 درصد است. دانههای گرده حاوی 24 تا 40 درصد پتاسیم، 8 تا 13 درصد سدیم، 1 تا 15 درصد کلسیم، 1 تا 2 درصد منیزیم، 1 تا 2 درصد فسفر، 2 تا 10 درصد سیلیکون، 1/0 تا 10 درصد آهن، بیشتر از 1 درصد گوگرد و 8/0 تا 1 درصد کلر است. منگنز، روی، کبالت، نقره، وانادیم، مولیبدن و کرم به مقادیر اندک در آن پیدا میشود. دوز روزانه مصرف گرده شامل 25 تا 30 گرم است. این میزان از گرده حاوی مقادیر درمانی کانیها است. با این همه ترکیبات تعادل معدنی دانه گرده اثرات آن را مشخص میکند.
گرده گل دارای اثرات دارویی و بیولوژیکی به شرح زیر است:
سازش دهنده، ضد اسکلروز، تقویت کنندهی قلب، تثبیت کنندهی غشا، محافظت کننده در برابر پرتوها، آنتی اکسیدان، ضد مسمومیت، ضد التهاب، تنظیم کننده حرکات دودی روده، تقویت کنندهی سیستم ایمنی، تحریک بازسازی سلول، بهبود زخم، ضد زخم، ضد کم خونی، ایجاد آریتروسیت ها و لوکوسیت ها.
از حدود 50 سال پیش به تدریج دانشمندان تحقیقات زیادی در مورد گرده گل انجام دادهاند. بسیاری از شیمیدانان مواد غذایی درون گرده ی گل را آنالیز کرده اند و پزشکان به خصوص کسانی که در مورد پیری تحقیق میکنند به وجود موادی با خواص شفا بخش در دانهی گرده پی برده اند یکی از محققان در مورد گرده دکتر لیبیت مدیر قدیمی ترین کلینیک پزشکی بیماران الکلی و متخصص درمان بیماری الکلیسم و محقق در مورد تاثیر الکل بر سیستم های جسمی و روحی و روانی انسان میباشد. تحقیقات وسیعی در مورد دانهی گرده گل انجام داده است و در سال 1993 کتابی درباره ی بیماری الکلیسم نوشته که در آن اهمیت گرده در درمان این بیماری را بیان کرده است.
سلول های جنسی حیوانی و گیاهی حاوی سطوح بالایی از آنزیم هایی هستند که قادرند بخش های آسیب دیده مولکولDNA را به حالت عادی بازگردانند.
فعالیت ترمیمی بدن در سطح سلولی اثری است که توسط فعالیت تقسیم سلولی و با کمک ترکیبات ویتامینی دانه گرده انجام میگیرد. بنابراین گرده گیاهان جمع آوری شده توسط حشرات، غذایی با ارزش است و انسان باید مانند زنبورها از دانه های گردهی گیاهان گوناگون استفاده کند.
نگهداری گرده گل
برای نگهداری گرده گل روشهای مختلفی وجود دارد میتوان پس از هوادادن و خشک کردن، آنها را در ظروف در بسته و شرایط معمولی اتاق برای مدت حدود یک سال نگهداری کرد. همچنین می توان آن را در فریزر یا سردخانه نگهداری کرد، برای استفاده تغذیه ای زنبور از گرده های جمع آوری شده میتوان آن را پس از خشک کردن با حجم مساوی آرد سویا مخلوط و در محلی سرد و خشک نگهداری کرد. ضمنا میتوان آن را به نسبت دو به یک، گرده گل و شکر مخلوط و در ظروف سر بسته نگهداری کرد.
محل نگهداری گرده گل در انبار باید عاری از هر گونه عوامل آلودهکننده مثل حشره کشها، کودهای شیمیایی و غیره باشد و همچنین امکان دستیابی آفاتی مثل انواع حشرات (مورچه، سوسک ها و شب پرههای انباری) به آن وجود نداشته باشد.
خواص گرده گل بر اساس آنالیز شیمیایی و ترکیبات آن
پروتئین ها حدود 35 درصد آن را تشکیل میدهند. این مقدار خیلی زیاد بوده و تقریبا استثنایی است و مهم تر آن که اکثر پروتئینهای گرده گل از اسیدهای آمینه اساسی که بدن انسان قادر به تولید آنها نیست (لیزین، تریپتوفان، هیستیدین، لوسین، ایزولوسین، متیونین، فنیلالانین تراونین، والین) و اسید های آمینه ی تسریع کننده رشد (آرژینین، پرولین، سیستین، سرین، تیروزین) تشکیل شده اند.
ارزش غذایی گرده گل را هنگاهی میتوان اندازه گرفت که به نقش این پروتئینها که به عنوان مواد اولیه محسوب میشوند و خصوصا خواص هر یک از اسیدهای آمینه پی ببریم، شناخت این خواص میتواند طرح روشن تری از ارزش درمانی گرده گل را به ما بدهد.
- لیزین باعث تثبیت کلسیم شده، اشتها را تحریک میکند، هضم غذا را آسان تر ساخته و برای تجدید گلبولهای قرمز مناسب است.
- تریپتوفان امکان جذب ویتامین pp را که کمبود آن باعث بیماری پلاگر میشود فراهم آورد.
- آرژینین از ناتوانی، سرد مزاجی و نازایی جلوگیری میکند.
- هیستیدین امکان تولید هموگلبین خون را فراهم میسازد.
- فنیلالانین متابولیسم ویتامین ث را مشروط میسازد .
- سیستین نرمی پوست را بهبود میبخشد.
- تیروزین از پوست در برابر تابش نور خورشید محافظت میکند.
- لوسین به کارایی مناسب لوزالمعده کمک میکند.
- متیونین برای کبد و دستگاه گوارشی مفید است.
تمام اسید امینه ای که در سلول های موجود زنده وجود دارند در گرده گل نیز یافت شده.
- گلوسیدها خصوصا نشاسته و لاکتوز (حدودا 40 درصد) لیپید ها(5 درصد) و آب(5 درصد) ترکیبات گرده گل را تکمیل میکند.
و 15 درصد آن عناصر مختلفی هستند که برخی از آنها به خاطر عدم انجام تجزیه های دقیق تر هنوز شناخته نشده اند. اما ترکیبات شناخته شده عبارتند از:
- ویتامین های گروه B، ویتامین هایC ، E و پرو ویتامین A.
- اکثر نمک های معدنی نظیر کلسیم، پتاسسیم، منیزیم، فسفر و… تعدادی از ریز عنصرها.
- آنزیم هایی که بر متابولیسم بسیاری از اعمال مهم بدن مفید هستند.
- عناصر آنتی بیوتیک، باکتریواستاتیک
- روتین که گلوسیدی است با تاثیر مناسبی بر مقاومت مویرگ ها.
- مواد رنگی مختلف که به گرده رنگ میبخشد.
- یک عنصر استروژنیک.
- به طور کلی در گرده گل مجموعه ای از مواد مختلف و مکمل وجود دارد که در محیط طبیعی خود در همکاری موزونی عمل میکنند. در این رابطه، گرده گل تا حدودی جوانه گندم را به یاد میآورد.
خواص گرده گل
لارو زنبور عسل پس از شش روز تغذیه با گرده، رشد فوق العاده ای پیدا کرده، وزن آن 1500 برابر وزن اولیه میشود. یک کلنی با ذخیرهی 20 تا 50 کیلوگرم گرده میتواند تغذیه ی یک سال 150000 زنبورعسل را تامین کند. در اینجا این سوال مطرح میشود که آیا این مادهی حیاتبخش این چنین برای زنبورها مفید بوده، برای انسان نیز قابل استفاده است؟
گرده گل یک مادهی غذایی کامل است. این مفهوم برای زندگی انسان بسیار اهمیت دارد زیرا بدن برای ادامه فعالیتهای روزانه اش به مصرف مواد غذایی کامل احتیاج دارد که بتوانند تمامی نیازهای او را برطرف کنند. یک ماده غذایی کامل باید انسان را سیر کرده و با نیازهای بدن هماهنگ باشد و تغییراتی در بدن به وجود آورد تا از بروز بیماریهای جدید ناشی از سوءتغذیه که حتی حدود 60 درصد مردم اروپا نیز به آن مبتلا هستند جلوگیری کند.
اگر مواد غذایی مصرفی انسان فقط از چربی، هیدرات کربن، انواع پروتئین و مواد اشباع شده با ارزش غذایی تشکیل میشد، در آن صورت ادامه حیات ممکن نبود زیرا بدن برای جذب این مواد به عناصر دیگری نیز احتیاج دارد.
گرده گل محصولی طبیعی و با ارزش غذایی زیاد بوده، نگهداری آن بدون مواد شیمیایی نگهدارنده و تغییرات فیزیکی از قبیل آسیب دیدن، حرارت دادن، پاستوریزه کردن یا تغلیظ امکان پذیر است. همچنین تجربه ی سال های اخیر نشان داده است که گرده گل می تواند به رفع عوارض ناشی از سوءتغذیه کمک کند و کمبودهای بدن را جبران و آن را سالم نگه دارد.
گرده فرایند شده توسط زنبور عسل را پولن زنبور عسل نیز میگویند این ماده مغذی منبع غنی از ویتامین ها و مواد معدنی واسید های آمینه است، به علاوه دارای مواد حیاتی بسیار پر ارزش دیگری است که طی سال ها در عسل باقی می ماند. برخی از ویتامین های عمده آن و خواص درمانی ان به شرح زیر است:
- ویتامینB1 تیتامین این ویتامین برای درمان مسمومیت های حاصله از الکل و داروهای شیمیایی و همچنین معالجه زونا، التهاب نسوج عضله ی قلب، زیادی ضربان قلب و در رژیم های مربوط به دیابت شیرین کاربرد دارد.
- ویتامین B2 (ریبوفلاوین) برای بیماری های چشم و درمان ورم های ملتحمه، اختلالات شبکیه، برخی بیماری های پوست و در مورد میگرن های خفیف مفید است.
- ویتامین B3(نیاسین نیکوتینامید) این ویتامین برای خون سازی مفید است و در درمان مسمومیت های ناشی از پرخوری، دیابت شیرین، ناراحتی معده و روده، آسم و دردهای عضلات به کار میرود و ضمنا برای میگرن، طنین گوش و نیز کاهش کلسترول مفید است.
- ویتامین B6(پریدوکسین) برای تشکیل هموگولوبین لازم است و در موارد عصبانیت، خستگی، ضعف عضلات، تومور های مغزی، کم خونی، بیماری پارکینسون، تصلب شرایین مغز و بیماری های ناشی از پرتو های هسته ای مفید است.
- ویتامین پانتوتنیک اسید از سری ویتامین های B کمپلکس به طور موثر در تسریع التیام زخم ها، قانقاریا، انواع اولسر، تب خال ها، زخم های پشت ناشی از خوابیدن دراز مدت در بستر (زخم بستر)، عفونت های التهابی دهان، سرماخوردگی، برونشیت، هپاتیت عفونی و ناراحتی های خفیف پوست مفید است.
- اینوزیتول از سری ویتامین های Bکمپلکس برای درمان اختلالات سوخت و ساز کبدی و برخی التهاب ها و همچنین برای قلب و روده ها مفید است.
- ویتامینC (آسکوربیک اسید) از ضد اکسید کننده ها میباشد و برای سرماخوردگی و ضعف مجاری تنفسی مفید است. به متابولیسم کلسیم نیز کمک میکند.
- ویتامین A(رتینول) از ضد اکسیدان کنندهها میباشد و ضد عفونت است .برای خشکی چشم و شب کوری مفید است .و در رشد و تشکیل نسوج پوست نقش مهمی دارد.
- ویتامینE (توکوفرول) از ضداکسیدان کننده ها است و برای اکسیژن گیری در سطوح سلولها مفید است، با عقیمی مبارزه می کند، در جذب چربی ها موثر است، برای اعضای تناسلی اثر مثبت دارد. همچنین خاصیت ضد انعقاد خون دارد و جریان و گردش خون را اصلاح میکند.
آیا گرده گل برای انسان قابل هضم است؟
با وجود این که مسئله قابل هضم بودن گرده گل به طور کامل روشن نشده ولی انچه مسلم است اینکه گرده دارای منافذ یا نقاطی می باشد که جوانه ی گرده از آن خارج میشود و رشد میکند در این نقاط پوشش گرده نازک بوده یا بدون پوشش میباشد و ضخامت آن به چند هزارم میلی متر می رسد. مواد با ساختار و ابعاد مولکولی از این نقاط میتوانند وارد دانه گرده شوند. پس شیرهی معده هم میتواند به راحتی وارد آن شده محتویات آن را گوارش کند. سیستم هضم مواد غذایی زنبور عسل نیز قوی تر از انسان نیست زیرا با تحقیقی که بر روی مدفوع زنبور عسل انجام شده، مشخص گردیده است که پوستهی دانهی گرده بدون تغییر در آن وجود دارد اما محتویات آن به مصرف رسیده است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که سیستم گوارشی انسان نیز میتواند محتویات دانه گرده را خیلی خوب گوارش کند و آن را به طور کامل به مصرف برساند.
خواص غذایی گرده گل
گرده گل یک رژیم غذایی کامل
گرده گل در رژیم غذایی زنبور عسل دارای اهمیت زیادی است و به عنوان تنها منبع پروتئینی برای رشد لارو ها استفاده میشود این سوال همواره برای انسان مطرح بوده است که آیا این ماده ی غذایی با ارزش میتواند در رژیم غذایی او مورد استفاده قرار گیرد.
گرده گل با غذاهای معمول مورد استفاده انسان قابل مقایسه نیست زیرا علاوه بر این که یک منبع غنی پروتئینی است، کربوهیدرات ها، چربی ها، ویتامین ها و همه ی ترکیبات ضروری برای یک رژیم غذایی کامل را نیز دارا میباشد. در مقایسه با گوشت بدون چربی دارای 5 یا 6 درصد آسید امینه ی بیشتری میباشد .
ترکیبات شیمیایی گرده ی گل در گیاهان مختلف با هم فرق دارد ولی به طور معمول دارای پروتئین و ویتامین زیاد ، مواد معدنی کم میباشد.
همچنین مخلوط گرده های جمع آوری شده از چند گیاه مختلف نیز دارای ارزش غذایی بیشتری نیز می باشند. زیرا کمبود ترکیبات شیمیایی یکدیگر را جبران و تمام ترکیبات مورد نیاز یک رژیم غذایی کامل را برای انسان دارند.
گرده گل برای تمام گروه های سنی
محققین رشته پزشکی در کشور های فرانسه و لهستان به رژیم غذایی تعدادی کودک و بزرگسال که از نظر جسمانی ضعیف بودند، گرده گل را افزودند. بعد از آنکه آنها مدتی گرده مصرف کردند، در قوای جسمانی خود احساس بهبودی کردند و نتایج آزمایش خون این افراد نیز بهبودی قابل ملاحظه ای را در وضعیت جسمانی آنها نشان داد. همچنین به رژیم غذایی بیمارانی که دوران نقاهت بعد از عمل جراحی را طی میکردند مقدار کم ولی منظم گرده گل افزوده شد، پس از مدتی این بیماران افزایش وزن یافته و وضعیت عمومی بدنشان بهبود یافت. در تعدادی از درمانگاه ها و بیمارستانهای اروپا، روسیه و آسیای شرقی از گرده به عنوان یک تقویت کنندهی عمومی برای درمان بعضی از بیماری ها استفاده میشود، به طور کلی میتوان گفت که گرده گل با تامین مواد غذایی مورد نیاز بدن از بروز کمبود غذایی که اغلب به صورت شکننده بودن ناخن ها، غیر طبیعی بودن موها و چروک صورت بروز میکند، جلوگیری مینماید.
همچنین گرده ی گل به دلیل داشتن ارزش بسیار زیاد ترکیبات شیمیایی، انرژی فوقالعاده ای برای ورزشکاران ایجاد می کند. به طوری که در ورزشکاران حرفه ای باعث جبران سریع انرژی از دست رفته بدن میشود، همچنین مصرف آن در مواقع خستگی مفرط و تنش توصیه شده است. ورزشکاران اروپایی اولین افرادی بودند که از گرده گل به عنوان یک مکمل غذایی انرژی زا استفاده کردند و اثرات مثبت آن را مشاهده کردند.
در بازی های المپیک 1972 مشخص شد که تلاش و استقامت فوق العاده دونده فنلاندی نه فقط به دلیل نیروی بدنی و تمرینات ورزشی بوده است بلکه به دلیل مصرف قرص (zest) بوده است این قرص از گرده گل تهیه میگردد و باعث افزایش قدرت بدنی و توانایی ورزشکاران می شود.
تاثیر گرده گل در بیماری های مختلف
گرده گل برای درمان بیماریهای ناتوانی جنسی
در ادبیات عوام گرده گل به عنوان منبع غنی از ویتامینها و اسیدهای آمینه مشهور بوده است که در بدن انسان تاثیر شگفت انگیزی به خصوص بر روی تجدید قدرت جوانی و افزایش نیروی جنسی در مردان دارد.
اعراب در زمانهای قدیم برای درمان ناتوانیهای جنسی از گرده غوره خرما (میوه درخت خرمای نر) استفاده میکردند. امروزه کشف هورمونهای گنادوتروپین در گردهی خرما، استفاده از آن را در درمان عقیمی توسط اعراب بدوی تایید میکند. همچنین وجود هورمونهای محرک جنسی در گرده خرما ثابت شده است.
گرده گل برای درمان بیماریهای دیابتی
پزشکان گرده گل را در درمان علایم دیابت موثر تشخیص داده اند بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات دکتر گاموسکا در یک مرکز تحقیقاتی در لهستان مصرف روزانه 32 گرم گرده گل به مدت دو هفته میزان قند ادرار را 41/8 درصد در لیتر کاهش داده است همچنین به نظر میرسد گرده گل در بعضی مراحل بیماری قند و بهبود آن اثر مثبت داشته باشد .
گرده گل برای درمان بیماریهای عصبی
ضعف اعصاب وضعیتی است که بر اثر ضعف عمومی بدن بوجود میآید و عصبی بودن اغلب با کم خوابی همراه است. افسردگی نیز ناشی از ضعف عمومی بدن است، گرده گل در درمان تعدادی از بیماریهای سیستم عصبی موثر میباشد. افرادی که به مدت یک هفته از گرده گل استفاده کردهاند عصبی نشده و فعالتر و به زندگی خوشبینتر شدهاند به طوری که این اشخاص علاقه زیادی به کار پیدا کرده و حالت افسردگی آنها از بین رفته است.
گرده گل برای افزایش طول عمر
تس تی سین عضو فرهنگستان بن اعلام کرد زنبورداران به دلیل مصرف عسل صاف نشده که معمولاً دارای ته نشین از گرده گل میباشد طول عمر زیادی دارند زیرا گرده گل سوخت و ساز را آسان و تاثیر درمانی رضایت بخشی در بدن دارد. افرادی که در منطقه ی قفقاز بالای 125 سال عمر دارند معمولاً زنبوردارانی هستند که از گرده گل در رژیم غذایی خود استفاده کردهاند.
خواص آنتی بیوتیکی گرده گل
نتایج تحقیقات چاوین و لنورماند نشان داد که گرده گل دارای آنتی بیوتیکهایی مانند پنیسیلین بوده و قادر به جلوگیری از رشد میکرو اورگانیسم هایی نظیر سالمونلا است. همچنین تحقیقات دیگری نشان داده است که وقتی موش ها به مدت سه ماه با رژیم غذایی محتوی گرده گل تغذیه شدند فضولات آن ها فاقد میکروب (دارای هاگ های غیر فعال باکتری بوده است) و با توجه به نتایج این آزمایشها به نظر میرسد که گرده گل دارای مواد آنتی بیوتیکی فعال باشد.
گرده گل برای درمان لک و چروک پوست
یک شرکت خارجی از سال 1951 شروع به استخراج عصاره ی گرده گل کرده و از آن برای تهیه کرم های نرم کنندهی پوست استفاده کرده است. گرده گل در کرم های زیبایی ساخته شده مانند پوششی روی پوست قرار میگیرد و از اثرات مفید آن رفع چین و چروک و لک پوست است. گرده گل دارای خاصیت جذب سریع رطوبت و حفظ آن بوده و باعث مرطوب نگه داشتن پوست میشود
.
گرده گل برای درمان ضعف پیری
گرده گل غذای مفیدی برای افراد مسن میباشد. زیرا با افزایش ذخیرهی مواد حیات بخش بدن باعث شادابی و نشاط زندگی در افراد مسن میگردد گرده گل گردش خون را بهتر کرده و باعث بهبود قدرت جسمی و فکری بدن در سال های پیری میشود به طور کلی گرده مانند جرقهای باعث بروز انرژیهای نهفته بدن میشود و ضعف دوران پیری را بر طرف میکند. همچنین از بروز امراض پیری جلوگیری و برای بهبود ساییدگی مفاصل سالمندان نیز مفید است.
گرده گل برای درمان بیماری آلرژی
باید گفت در حدود 250 هزار گونه از گیاهان از طریق گرده افشانی تولید مثل کرده و تکثیر مییابند این عمل برای تداوم زندگی گیاهان انجام میگیرد گردهها در اثر گرده افشانی گیاهان برای قرار گرفتن بر روی کلاله گل و تولید مثل در هوا پراکنده میشوند و بر حسب میزان حساسیت اشخاص بیماری آلرژی ایجاد میکنند. بعضی افراد نسبت به گردههای پراکنده شده در باد حساسیت دارند به جز گرده گل مواد دیگری مانند پر، ذرات پشم و تعدادی از مواد شیمیایی و دارویی میتوانند در بعضی افراد واکنشهای افزایشی حساسیتی نشان دهند. به این واکنشهای حساسیتی آلرژی میگویند که دارای علایم بالینی متفاوتی میباشد .
بسیاری از پزشکان معتقدند که گسترش شهرنشینی و افزایش آلرژی با هم ارتباط دارند. دانه گرده گل در فصول خاصی باعث ایجاد آلرژی میشود. معمولاً این بیماری در انسان به صورت آب ریزش بینی و چشم عطسه و کهیر بروز میکند و در حالتهای شدید باعث آسم آلرژیک شده و حملات تنگی نفس خس خس سینه و سرفه بروز میکند. آسم آلرژیک یک بیماری مجاری تنفسی بوده و از خصوصیات آن حساسیت بیش از حد این مجاری است وقتی که گرده در هوا پراکنده میشود در اثر تنفس وارد منافذ بینی شده که ابتدای حساسیت است.
آسم آلرژیک به پاسخ مناسب IGE که محل کنترل لنفوسیتهای B و T است. بستگی دارد، این لنفوسیت ها در اثر واکنش متقابل آنتی ژن و IGE فعال میشوند اکثر آلرژیهای ایجاد کننده آسم به وسیله هوا منتقل میشوند و برای ایجاد یک حالت حساسیت باید به مقدار زیاد و به مدت کافی در هوا وجود داشته باشد پس از این که ایجاد شد بیمار نسبت به آلرژی عکس العمل شدیدی نشان خواهد داد به طوری که مقادیر جزیی از عامل آلرژی باعث تشدید بیماری میشود. آسم آلرژیک معمولاً فصلی بوده در فصولی که گرده گیاهان در هوا پراکنده است، در کودکان و بالغین جوان شایع میشود. مکانیسمی که از طریق آن آنتی ژن استنشاقی باعث بروز حمله آسم میشود شناخته شده نیست ولی به نظر میرسد تا حدودی به واکنش متقابل آنتی ژن آنتی بادی موجود در سطح مستر سلMaster Call ریه و متعاقب آن تولید و آزاد شدن واسطههای هیستامین برادی، کنن لکوترین E,D,C و پروستاگلاندینهای GD2a, F2,G2 ترمبوکسان A2 و نیز ازدیاد حساسیت زودرس ارتباط داشته باشد طبق فرضیه های موجود ذرات آنتی ژنیک بسیار کوچک بوده از سد دفاعی ریه عبور میکنند با تودههای سلولی که پوشش سپس اپیتلیان سطح خارجی مجاری هوایی مرکزی اتصالات محکمی دارند تماس پیدا میکنند. آزاد شدن مجدد واسطهها بر روی عضلات صاف و نفوذپذیر موئینیههای مجاری هوایی تاثیر مستقیم و زودرس دارد و در نهایت باعث واکنش موضعی شدید و متعاقب آن واکنش مزمن میشود و به این صورت حمله آسم ایجاد میگردد.
این بیماری در صورتی درمان میگردد که بیمار با آلرژی عامل حساسیت هیچ گونه تماسی نداشته باشد برای یافتن آلرژن عامل تستهای پوستی انجام میگیرد که البته به طور کامل موثر نیست ولی چنانچه عامل آلرژن مشخص گردد روشهای مختلف حساسیت زدایی تا حدودی در درمان بیماری موثر است. سایر روشهای درمانی فقط برای رفع علایم بیماری موثر بوده لیکن اصل پاتوبیولوژی را از بین نمیبرد.
بیماران حساس به گرده و مبتلا به آلرژی در صورت مصرف عسل یا جویدن درپوشهای مومی شان عسل به دلیل داشتن مقداری گرده گل در آنها به تدریج درجه حساسیت را کاهش میدهند و بیماری این افراد بهبود مییابد این مساله نشان میدهد افرادی که نسبت به گردههای پراکنده در هوا حساسیت دارند نسبت به گردههای جمع آوری شده توسط زنبور عسل حساسیت ندارند. البته زنبورها به هنگام تشکیل گلولههای کوچک گرده گل و جمع آوری آنها در سبد گرده گل پاهای عقب خود مقداری شهد آنزیم به آن اضافه میکنند. چنین مخلوطی برای افراد با حساسیت زیاد همراه با عطسه های شدید نیز بی ضرر است.
گرده گل برای دستگاه گوارش
گرده گل به عنوان تنظیم کننده عمل روده بسیار مناسب عمل میکند و یک تنظیم کننده گرده گل برای دستگاه گوارش خوب برای آن میباشد. مخصوصاً گرده هایی که توسط زنبوران جمع آوری میشوند نوعی ماده غذایی عالی برای روده محسوب شده و بعضی آن را پلیس روده می نامند.
همچنین گرده گل در درمان یبوست نقش به سزایی دارد افراد مبتلا به یبوست بهتر است دوبار در سال و هر نوبت به مدت یک ماه برای درمان از گرده گل استفاده کنند. میزان مصرف در این مدت 30 گرم گرده گل در روز میباشد افرادی هم که قادر به مصرف در یک وعده نیستند. میتوانند در یک روز چند وعده گرده گل مصرف کنند همچنین گرده گل اشتها را تحریک و آمادگی برای کار و فعالیت را افزایش میدهد.
گرده گل و درمان بیماریهای کبدی
عسل آمیخته به ژل رویال و گرده گل وسیله ی درمانی نیرومندی در درمان بیماریهای گوناگون کبدی است. به بیماران مبتلا به نارسایی کبدی که از بیمارستان مرخص میشوند، توصیه میشود هر روز تقریباً 50 گرم عسل به عنوان صبحانه و 50 میلی گرم ژل رویال و بعد از ظهر یک قاشق چای خوری مخلوط گرده گل و عسل استفاده کنند. گرده گل دارای خواص مفیدی از قبیل تحریک متابولیسم، سم زدایی بدن، تقویت بدن و رساندن مواد معدنی به بدن میباشد.
برطرف کردن چند مورد با مصرف گرده گل عبارتند از درمان خستگی شدید فیزیکی، فشار عصبی، بارداری، شیردهی، بی خوابی، کم حافظگی، ریزش مو، ناراحتیهای پوست، ناتوانیهای جنسی، ضعف عمومی، راشیتیسم، تاخیر در رشد و کرم خوردگی دندان.
روش های تغییر طعم گرده ی گل
با توجه به اینکه گرده ی گل طعم خاصی مانند طعم حبوبات خشک شده یا علوفه دارد ممکن است برای ذائقه بعضی ها مناسب نباشد لذا برای تغییر طعم آن می توانید به روش های زیر آن را مصرف کنید:
- یک قاشق چای خوری ساچمههای گرده گل را جویده یا بسیار نرم بکوبید (برابر با 3 گرم گرده است) و آن را با یک نوشیدنی با طعم قوی مصرف کنید.
- ساچمه های گرده گل کوبیده شده را با مربا، عسل و یا ماست مخلوط کنید و بخورید.
- ساچمه های گرده گل کوبیده شده را در یک لیوان شیر، چای یا شربت عسل حل کرده و میل کنید.
- گرده گل را به میزان مورد مصرف با آبمیوه مخلوط و میل کنید.
- گرده گل را با یک قاشق عسل مخلوط و مصرف کنید.
چند دستور غذایی با گرده گل
- در یک ظرف کوچک کمی پنیر تازه، یک قاشق چای خوری گرده گل تازه، دو قاشق چای خوری عسل و نصف موز را مخلوط و میل کنید و با چند قطره آبلیمو مصرف کنید. این ترکیب غذایی کامل برای آغاز یک روز است.
- برای کودکان و بزرگسالان یک کاسه ماست، یک یا دو قاشق چای خوری گرده گل و دو قاشق چای خوری عسل را مخلوط و میل کرده.
- گرده گل را به صورت مخلوط با عسل روی نان مالیده و روی آن یک لایه پنیر تازهی کم چرب قرار دهید. این برنامه غذایی به خصوص برای افرادی که امراض کلیوی دارند توصیه میشود.
- کسانی که غذاهای شیرین دوست ندارند می توانند گرده ی گل را به صورت تازه با کره حیوانی یا کره نباتی با نان مصرف کنند.
- گرده گل خشک شده یا تازه را میتوان در شیر یا آب میوه حل کرد و با برشتوک مصرف کرد. به خصوص این غذا برای افرادی که نانهای مخصوص بیماران قندی مصرف میکنند مناسب است.